Ne Okudum (9) : YENİŞEHİR'DE BİR ÖĞLEN VAKTİ, TUTKULU PERÇEM, SEVGİ SOYSAL

 

Bir yazarın bir kitabını sevdiyseniz arayı fazla açmadan diğer kitaplarını da okuyup tam bir fikir sahibi olmak en iyisi gibi duruyor şu anda.

Sevgi Soysal'ın Tante Rosa'sını sahaftan tesadüfle bulmuş, çok çok sevmiştim.

Sevgi Soysal'ın en çok öne sürülen eseri ise Yenişehir'de Bir Öğle Vakti. Cezaevindeyken yazdığı bir roman...

Onu da ancak  okudum. Ve onu da beğendim.

Ankara Yenişehir'deyiz ve Soysal'ın kamerası insandan insana, sokaktan sokağa atlıyor, onların hikâyeleriyle başlıyor ve gelişiyor roman. Bu kitaba roman demişler ama ben olsam uzun öykü derdim. Gerçi fark etmez, satırlar sizi alıp 1970'lerin başındaki Türkiye'ye, Ankara'ya götürüyorsa birden, türün önemi yok, başarılı bir metin okumuşuz demektir.

Kaliteli bir insan olmayı pahalı giyinmekle eş sayan tezgahtar Ahmet ve sevgilisi Şükran'la başlayıp Halk Partili Mevhibe hanım ve ailesine uzanıp o dönemin sosyo-ekonomik hali pürmelalini değişik tip-karakterler aracılığıyla görüyoruz kitapta. Şimdiki gençlerin boyu devrilsin, bizim zamanımızda böyle miydi diyen emekli öğretmen Hatice hanımdan Paris görmüş Avrupa hayranı Necmi Beye, bodrum katından gelip Amerikan askerleriyle dostluktan antika satıcılığına terfi etmiş Güngör'den, ensest sonucu doğup daha 12 yaşında satılan Aysel'e, Mevhine hanımın burjuvalığından, otoritesinden bıkan, sosyalist Ali'yle arkadaş olan çocuklarına kadar birçok kişi... Tabii ana eksen Mevhibe hanımın ailesinde oluşuyor.

Şöyle de bir şey var ki hemen her karakter kendinden aşağı buldukları bir kesimi yaftalıyor, küçük görüyor ve hatta nefret ediyor onlardan...

Uzun olmayan, hemen okunup biten bir kitap.

Üzücü olan Türkiye toplumunun ve elbetteki çarkların halen değişmemiş olması. (Dünya da değişmedi tabii.) İki önceki yazıda Laundromat adlı filmden bahsetmiştim. Orada Streep'in oynadığı karakter İncil'e atıfta bulunarak der: Ezilmişlerin sırası ne zaman gelecek Tanrım?

Bizde ezilmişler diye bir güruh yok sanırım, olmayan bir şeyin hakkı da aranmaz çünkü.

Tutkulu Perçem ise Soysal'ın ilk kitabı. Dergilerde yayınlanana şiirimsi düzyazılarından oluşuyor. Birkaç tanesi öykü bile sayılabilir. Ama ilk eserlerde yazar genelde kendini, dilini bulmamış olur. Bu da öyle.

Başlığa koymadım ama Yaşasaydı Aşık Olurdum'u da okumaya başladım. Bir Sevgi Soysal biyografisi. Erken yaşta vefat eden Soysal'ın ailesi, şimdi Türkiye'nin sayılı isimlerinden olmuş eski eşleri ve arkadaşları, Ankara'nın o yılları, siyasi kişilikler... neler yok ki... Ve bir kez daha diyoruz ki insanın içine doğduğu aile gerçekten bir şanstır ya da kısıttır..

Au revoir.