AŞK CİNSELLİK ÖLÜM*

Aşk en ilgi çekici konudur. Neredeyse her zaman öyledir. Neredeyse herkes için öyledir.

1952 doğumlu Fransız felsefeci A.C. Sponville böyle başlıyor kitabına.

Kitabı dediğimiz 2000'li yılların başından beri aşk ve cinsellik felsefesi üzerine kaleme aldığı makaleler ve seminerlerinin derlenip toplanması.

Ki çok da iyi etmiş bunu yapmakla. Güzel, doyurucu, düşündürücü bir kitap. Tabii felsefe terimleriyla olan seviyeli birlikteliğim yüzünden zaman zaman gıcık olmadım değil. Sanırım en kısa sürede bir felsefe sözlüğü edinmeliyim:)

Kitap 3 bölüm altında:

Aşk

Seks ve Ölüm (cinsellik felsefesi)

Tutku İle Erdem Arasında (Dostluk ve Çift Üzerine)

İlk bölümde tarihten bu yana önemli yer bulmuş sevgi tanımlarını/türlerini inceliyor:

Eros

Philia

Agape

Sokrat, Aristo, Schopenhauer (Şopenaur diye yazalım kısaca:p), Spinoza, Nietzche (kısaca Niçe yazalım:p), Kant, Montaigne başta olmak üzere ünlü filozofların aşk ve cinsellik felsefeleri...

Platoncu-geleneksel aşka karşın/ek olarak Spinozacı aşk... Buraları okumak çok keyifliydi, bilgi verici ve farkındalık yaratıcıydı...

Örneğin bir tamın iki yarısı olmak, ruh ikizini bulmak şeklinde bilincimize geçmiş olan aşk tanımı Platon'un Şölen'inde, karakterlerinden Aristophanes'e söylettiği "efsaneden" başka bir şey değildir:)

Ya da, Platon'un sevgi = arzu= yoksunluk formülünün karamsarlığından çıkış için Aristo'ya, Spinoza'ya başvuruş... Kant'ın Lutherci edepliliğinin yersiz de olmadığı...

Elbette, ateist olduğunu bildiren Sponville'in dediği şekilde "medeniyetimizin kurucu metinleri olan Eski ve Yeni Ahit göz önüne alınmadan böyle bir çalışma yapılamazdı".

Haliyle hıristiyanlıktaki cinselliğe yüklenen "günah" etiketini de irdeliyor. Bu korkunç baskı ve baskılamanın günümüzdeki uç sonuçlarına dahi değinerek...

(Tristan ve Isolde de ne kadar Leyla ile Mecnun'a benziyormuş bu arada.)

İkinci bölümde yine belli başlı filozofların cinsellik felsefeleri irdelenip karşılaştırılıyor. Sponville, en cesur ve aykırı filozofların bile cinselliğe şöyle bir değinip geçtiklerinden yakınmış:)

Yazarın erotizm ile pornografi ayrımından, arzunun arzulanması, cinsellikte ötekini şeyleştirme gibi çok değişik konular irdelenmiş.

Üçüncü bölümü dostluk ve çiftlerin zamanla dostluğu diyebileceğimiz konusuna ayırmış...

300 küsur sayfalık bir kitap, alıntılar da bir yere kadar haliyle:) Belki başka yazılara.

Au revoir canlarım.

Kitap içinden bazı başlıklar:

Platonun açıklamadığı şey: Philia ya da Sevme Sevinci

Spinozacı sevgi ilanı:  Ne zaman seni düşünsem mutlu oluyorum.

Ötekinin hakikatini sevmek

Sevgi ve yalnızlık

Geri çekilme olarak sevgi (Simone Weil'e ait düşüncelerin tartışıldığı bu bölüm ayrıca hoşuma gitti)

Şopenaur ya da seks hileleri

Kant, şeyden kişiye

Tecavüz, fahişelik, pornografi

Arzulamaktan haz almak

Edep ve edepsizlik

Müstehcen ve karanlık

Dostluk ve aşk

Dostluk ve ilahi aşk

Çiftin krizi

 * İletişim 2013 1. baskısı.