Aşk en ilgi çekici
konudur. Neredeyse her zaman öyledir. Neredeyse herkes için öyledir.
1952 doğumlu Fransız felsefeci A.C. Sponville böyle başlıyor
kitabına.
Kitabı dediğimiz 2000'li yılların başından beri aşk ve
cinsellik felsefesi üzerine kaleme aldığı makaleler ve seminerlerinin derlenip
toplanması.
Ki çok da iyi etmiş
bunu yapmakla. Güzel, doyurucu, düşündürücü bir kitap. Tabii felsefe
terimleriyla olan seviyeli birlikteliğim yüzünden zaman zaman gıcık olmadım
değil. Sanırım en kısa sürede bir felsefe sözlüğü edinmeliyim:)
Kitap 3 bölüm altında:
Aşk
Seks ve Ölüm
(cinsellik felsefesi)
Tutku İle Erdem
Arasında (Dostluk ve Çift Üzerine)
İlk bölümde tarihten bu yana önemli yer bulmuş sevgi
tanımlarını/türlerini inceliyor:
Eros
Philia
Agape
Sokrat, Aristo, Schopenhauer (Şopenaur diye yazalım
kısaca:p), Spinoza, Nietzche (kısaca Niçe yazalım:p), Kant, Montaigne başta
olmak üzere ünlü filozofların aşk ve cinsellik felsefeleri...
Platoncu-geleneksel
aşka karşın/ek olarak Spinozacı aşk...
Buraları okumak çok keyifliydi, bilgi verici ve farkındalık yaratıcıydı...
Örneğin bir tamın iki
yarısı olmak, ruh ikizini bulmak şeklinde bilincimize geçmiş olan aşk
tanımı Platon'un Şölen'inde, karakterlerinden Aristophanes'e söylettiği "efsaneden" başka bir şey değildir:)
Ya da, Platon'un sevgi
= arzu= yoksunluk formülünün karamsarlığından çıkış için Aristo'ya,
Spinoza'ya başvuruş... Kant'ın Lutherci
edepliliğinin yersiz de olmadığı...
Elbette, ateist olduğunu bildiren Sponville'in dediği
şekilde "medeniyetimizin kurucu metinleri olan Eski ve Yeni Ahit göz önüne alınmadan böyle bir çalışma
yapılamazdı".
Haliyle hıristiyanlıktaki cinselliğe yüklenen
"günah" etiketini de irdeliyor. Bu korkunç baskı ve baskılamanın
günümüzdeki uç sonuçlarına dahi değinerek...
(Tristan ve Isolde de ne kadar Leyla ile Mecnun'a
benziyormuş bu arada.)
İkinci bölümde
yine belli başlı filozofların cinsellik felsefeleri irdelenip
karşılaştırılıyor. Sponville, en cesur ve aykırı filozofların bile cinselliğe
şöyle bir değinip geçtiklerinden yakınmış:)
Yazarın erotizm ile pornografi ayrımından, arzunun
arzulanması, cinsellikte ötekini şeyleştirme gibi çok değişik konular
irdelenmiş.
Üçüncü bölümü dostluk ve çiftlerin zamanla dostluğu
diyebileceğimiz konusuna ayırmış...
300 küsur sayfalık bir kitap, alıntılar da bir yere kadar
haliyle:) Belki başka yazılara.
Au revoir canlarım.
Kitap içinden bazı başlıklar:
Platonun açıklamadığı şey: Philia ya da Sevme Sevinci
Spinozacı sevgi ilanı:
Ne zaman seni düşünsem mutlu oluyorum.
Ötekinin hakikatini sevmek
Sevgi ve yalnızlık
Geri çekilme olarak sevgi (Simone Weil'e ait düşüncelerin tartışıldığı bu bölüm ayrıca hoşuma
gitti)
Şopenaur ya da seks hileleri
Kant, şeyden kişiye
Tecavüz, fahişelik, pornografi
Arzulamaktan haz almak
Edep ve edepsizlik
Müstehcen ve karanlık
Dostluk ve aşk
Dostluk ve ilahi aşk
Çiftin krizi
ilginç okunası bir kitapmış.. bunu da ekleyim listeye.. :)
YanıtlaSilsevgi aşk cinsellik ölüm.. insanın en önemli yaşamsal konuları..
gezegendeki insan çoğunluğunun bunlar hakkındaki düşünce dünyasını daha çok dini öğretiler şekillendirmiş.
dini öğretiler, bunların hem özgürce yaşanmasını, hem de doğası, geliştirilmesi üzerine bilimsel çalışmaların yapılmasını engelleme rolünü oynamış sanki.
dini öğretilerin daha güçlü olduğu muhafazakar toplumlarda insanların aşkla cinsellikle olan ilişkileri çok daha fazla sorunlu gibime geliyor.
Evet haklısın. Kitapta Hıristiyan lik baglaminda cinselliğin nasıl seytanlastirildigi da irdelenmis. Güzel kitap.
YanıtlaSilçok fena merak ettim ki felsefeyi de epey boşladım :D
YanıtlaSilÖneririm canım. Kiyaslar ve düşünce carpismalari:)
YanıtlaSil