KÜÇÜK BEYAZ TAŞLAR'I NEDEN YAPAY BULDUM?

 

Melisa Kesmez’in Küçük Beyaz Taşlar’ı ilk 2022’de basılmış. Elimdeki 6. Baskı.

(İlk kez Kesmez okudum.)

Bu öykü kitabı 3 hikâyeden oluşuyor.

Nergis’in hikâyesi, Elif'in hikâyesi, Mehmet'in hikâyesi. Yani annenin, kız çocuğun ve babanın hikâyeleri.

Klişe bir cümleyle söylersek bir aile dramını anlatıyor.

Öykülerdeki anlatım akıcı,duru. Kitap kendini okutuyor yani merak unsuru yeterince yerinde. Ama konu bilindik bir şekilde ilerliyor.

Kitapla İlgili asıl meselem aslında bu bilindik sözcüğünün içinde yatıyor.

Nergis anne olmaya uygun olmadığını anlayan bir kadın. Evliliğini de bir anlık kararla yapmış. Kızı 5-6 yaşlarındayken , onu da alıp başka bir adamla evi terk ediyor. Kızı ise babasını tercih ediyor bir süre sonra. Nergis’in hikâyesi böyle devam ediyor. Kızı Elif ise hamile kaldığı sevgilisinden ayrılıyor, ne yapacağını bilemiyor. Onun hikâyesi de böyle devam ediyor.  En sonda ise baba Mehmet'in hikâyesi var. Mehmet çok sevecen,iyi, dünyaya sanki baba olmak için gelmiş bir adam.

Bilindik sözcüğüne geleyim.

 Benim yaşımda olanlar, benim gibi 10 -11 yaşından beri, baskın olan Amerikan Hollywood film ve dizileriyle büyümüş olanlar bu konunun Amerikan sinemasındaki ana konulardan biri olduğunu bilirler.  Ha, bu  sadece Amerikalılara özgü bir durum değil. Nedir bir kadının anne olmak için kendine uygun hissetmemesi, evliliklerin dağılması…kesinlikle evrensel bir durum bunda bir sıkıntı yok.

Sorun bunların işlenişi, yan karakterlerde de bu işleyiş var.

 Mesela örnekle anlatmaya çalışayım:

 Kitabın en sonunda Mehmet'in kızına, “Annenle ayrılmış olabiliriz ama ben senin hâlâ babanım, sen de benim kızımsın, sonsuza dek böyle kalacaksın….. Küçük kalbinin bir yerinde beni hissettiğine eminim.”  Şeklindeki cümleleri bu tam bahsettiğim Amerikan script’i.

Türkiye'de boşanmış babaların içinde, Mehmet gibi en merhametli ve babaç olanlarda bile böyle cümleler kuranların oranı %10 bile değildir eminim.

Ha bunlar kötü cümleler değil özellikle bizim gibi boşanmış ailelerin çocuklarının çok sorunlu olduğu, anne babalardan birinin ya da ikisinin kesinlikle ilgisiz olduğu bir sosyal gerçeklikte böyle cümleler keşke kurabilse her ayrılmış anne baba çocuğuna.  Fakat Türkiye’nin sosyolojisi bu değil.

Yine Elif’in başkasından hamile haliyle eski sevgilisinde bir kuytu kucak bulması da tam Hollywood klişesi değil mi?  Gerçek hayatta insanlar bu kadar hoşgörülü değiller, hele kırıldıkları insanlara karşı. Yine diyeceğim, keşke olabilseler ama bu da Türkiye sosyolojisinde fazla yeri olmayan bir şey.  Böyle birliktelikler olsa bile ilerde (benim hep gözlemlediğim) kırılıp döküldüğü.

Yine bir örnek:  Elif'in babasına hamile olduğunu  söylediğindeki "sahnesi" şu şekilde yazılmış:

“…Diz çöküyor önümde, elini karnıma koyuyor, karnıma birinin gözlerine bakar gibi bakıyor, merhaba diyor kadifeden sesiyle, ben Mehmet, büyükbaba Mehmet, hoş geldin dünyamıza köftehor.”

Bunlar da tamamen Amerikan filmlerinde (Avrupa filmlerine çok rastlamadım açıkçası) gördüğümüz sahneler. Bunlar da Türkiye sosyolojisine uygun değil yani bizde  kızının gayrimeşru bir bebeği olacağını duyan anne babanın ilk tavrı maalesef bu olmuyor.

Bunun gibi diyalogları yapay buluyorum ben.  Ülke sosyolojisinde gerçekliği olmayan sahneler bana göre.  

Hikâyenin bütünündeki sakin karşılamalar, merhamet duyguları, birbirlerini hoş görmeler, anlamalar, anlamaya çalışmalar... bunlar güzel bir çerçeve fakat dediğim gibi bana çok yapay geldi.

 Ve bu kitabın bazı yorumlarına baktığımda insanlar o kadar sevmiş ki Melisa Kesmez ne yazarsa okurum falan …Ya yapmayın gözünüzü seveyim, ne yazarsa okumayın ya, kimseninkini öyle yapmayın, Nobellilerin bile her yazdığı okunmuyor 😊 Ya da okuduktan sonra biraz üzerinde düşünün, duygularınızı bir kenara bırakıp😊))

Neyse bilmiyorum ama Türkçe açısından güzel mi, kurgu iyi mi? Okey, bir sorun yok hani öykü açısından baktığında. Ama ben böyle bir öykü, böyle bir kitap okuduğum zaman bana bir şey işaret etmesi lazım. Burada evet güzel bir çerçeve var diyelim ki medeni açıdan.  Bizim Türk insanının daha olgun bir yere gelebilmesi için bir örnek midir? Bazı yerlerde örnek olabilir ama ben yapay buldum, çok yapay buldum. Yine de Türkiye sosyolojisinde belli bir yeri  olabilir çünkü geçtiğimiz 30-40 yılda çok farklı bir sosyolojik yapı da oluşmaya başladı kadın erkek  ilişkileri, aile ilişkileri açısından.   Yani bir yere tekabül ediyor olabilir de ama bu Türkiye sosyolojisinin büyük bir kısmı değil diye düşünüyorum.

Dediğim gibi o sosyolojinin içine daha çok yerleştirilirse yani şimdi bir evlenmeden hamile kalmış bir kız Türkiye'de, Anadolu'da gitse, babasına, ben hamileyim dese, bunu oradaki babanın hoşgörülü, iyi niyetli,nasıl diyeyim, merhametli, anlayışlı,çözümcü bir baba prototipini bana orada çıkarmasını isterim. İstanbul'da, orta üst sınıftan değil de…  

Bilmem derdimi anlatabildim mi ? Bunun bir bağnazlık ya da muhafazakârlık olarak anlaşılmasını istemem. Biraz daha gerçekçi bir toplumun içerisinde görmek isterim ben bu kurguyu öyle diyeyim.